อากาศธาตุอนัตตา
พิจารณาธรรม วันอาทิตย์ที่ ๒๒ กันยายน พ.ศ. ๒๕๓๔
เวลา ๑๕.๕๒ น.
๕. อากาศธาตุ มีอากาศธาตุภายใน มีอากาศธาตุภายนอก อากาศธาตุปกติ หมายถึงอากาศทั่วไป อากาศภายนอก หมายถึงสูญญากาศทั่วไป
อากาศธาตุภายใน หมายถึง ช่องว่างในกายที่ลมปกติ ไม่กระทบ! เป็นสูญญากาศใช่ไหม? ใช่! เมื่อใช่มีตัวตนไหม? ไม่มี! อนัตตา ความไม่มีตัวเป็นของตนก็บ่งชัด! เป็นความว่างเปล่าจากตัวตน!
เมื่อรู้ทราบชัดถึงความว่างเปล่าจากตัวตน! เป็นที่สุดสุดของตัวตนที่แตกสลายแล้วเป็นอากาศธาตุนั่นเอง แล้วก็สมมุติ เรียกว่าเป็นอนัตตา จริงไหม? จริง! เออ!ได้รู้ขึ้นอีกนัยหนึ่งแล้ว !!
จิตที่ยึดถือความว่างเปล่า เป็นตัวตน เป็นทุกข์ไหม? เป็นทุกข์ ! จิต! นี่เองเป็นสมุทัย! เหตุให้เกิดความทุกข์ มีตัณหา ความอยากในความว่างเปล่า ! เหตุให้เกิดทุกข์ใช่ไหม? ใช่ ! จิตรู้ทันจิต พิจารณาจิต เห็นจิต รู้ในความเกิดดับของจิต แล้วดับอุปาทานความยึดถือของจิตในจิตได้ เป็นนิโรธะความดับทุกข์ในความอยากของตัณหา ดับทุกข์ในความอยากได้ไหม? ได้ ! รู้ได้ตามเป็นจริงในอากาศธาตุ แล้วอุเบกขาวางเฉยในความรู้สึก เป็นความสงบ มีความพอดี เป็นมรรค หนทางเข้าถึงความดับทุกข์ ได้ดำเนินจิตถึงความว่างตามอากาศธาตุไม่มีอาลัยอะไร? เป็นความพอดีแล้วใช่ไหม? ใช่ ! ปล่อยความรู้สึกให้ซึมซับ ทราบความว่างในความไม่มีอะไรด้วยความสงบของจิต เต็มที่เต็มอิ่มของใจแล้ว ถอนออกเป็นวิมุติสุดสิ้นภาระของจิต วางเฉยต่อการยึดติด ที่เป็นอากาศธาตุไปแล้วใช่ไหม? ใช่ ! ความเป็นอนัตตาตัวตนของอากาศธาตุ ไม่มีจิตก็คงว่างเปล่าเป็นอากาศธาตุสมมุติไปด้วย การพิจารณาอากาศธาตุเป็นการพิจารณาอนัตตาโดยตรง ! ความว่างเปล่าจากตัวตนนั่นเอง ! อากาศธาตุภายในอากาศธาตุภายนอกรู้ได้ที่จิต! ถ้าไม่มีสติปัญญาก็หารู้ได้ไม่ เพราะเป็นการพิจารณาความไม่มีความว่างเปล่า ในความว่างเปล่าจะปรากฏอะไร? ก็ปรากฏตัวรู้ตัวเดียวไงล่ะ! ท้ายสุดตัวรู้ก็ดับ แต่ก็รู้ละเอียดขึ้นไปอีก เพราะความว่างเปล่าของอากาศธาตุไม่มีอะไรให้รู้ จิตก็โอปนจิตเข้ามารู้ความว่างที่จิต แล้วก็ว่างเปล่าตามสมมุติไปด้วยกันดังนี้แล