ธาตุน้ำอนัตตา
พิจารณาธรรม วันเสาร์ที่ ๒๑ กันยายน พ.ศ. ๒๕๓๔
เวลา ๑๖.๑๓ น.
๒. ธาตุดิน มีทั้งภายใน มีทั้งภายนอก น้ำปกติ หมายถึง น้ำทั่วไป ธาตุน้ำภายใน หมายเอาส่วนที่มีในร่างกาย มีลักษณะเอิบอาบ ซึมซาบอยู่ทั่วไปในร่างกาย คือ น้ำดี น้ำเสลด น้ำเหลือง น้ำเลือด น้ำเมือก น้ำมันข้น น้ำตา น้ำลาย น้ำมันเหลว น้ำมูก น้ำมันไขข้อ น้ำมูตร เป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา อยู่เสมอ
ธาตุน้ำภายนอก ที่ตาเห็นมีอยู่ทั่วไป น้ำในบึง ในบ่อ น้ำลำธาร ลำคลอง น้ำในเหมือง น้ำตก น้ำฝน น้ำค้าง น้ำทะเล น้ำในมหาสมุทร น้ำจืด น้ำเค็ม น้ำหวาน ฯลฯ น้ำต่างๆ เหล่านี้มีการระเหยแห้งหมดไปด้วยลม ด้วยแดด อนิจจังอยู่เสมอ เป็นอนัตตา แห้งหายไปได้
ผู้รู้เอาน้ำมาแปรสภาพทำเป็นไอน้ำ พลังน้ำ พลังไอน้ำ ทำได้สารพัด เอาผสมดิน ทำตึกบ้าน ทำอะไรก็ได้! ผึ่งลม ตากลม ตากแดด เตาอบ ก็เกิดการระเหยแห้ง เป็นเมฆเป็นหมอก เป็นไอน้ำหยดน้ำ ในที่สุดระเหยหายไป ความชื้นไม่ปรากฏ เป็นไปตามกฎอนิจจัง น้ำแห้งถูกดินดูดซึมซับก็มี ถูกลมพัดแห้งก็มี ถูกแดดถูกไฟเผาร้อน แห้งไปก็มี ความเหือดแห้งของน้ำหมดไป เป็นลักษณะนี้ อนัตตา ตัวตนของน้ำไม่ปรากฏให้เห็น ความเป็นอนัตตาของธาตุน้ำเป็นไปด้วยการระเหยแห้งหมดไปนั่นเอง จงดูการซักผ้า ตากผ้า อบผ้า รีดผ้า ก็จะเห็นชัด !
จิตมีอุปาทานยึดถือธาตุน้ำภายใน ยึดถือธาตุน้ำภายนอก เป็นทุกข์เพราะการยึดถือ และเป็นทุกข์เพราะจำเป็นต้องใช้ ดื่ม อาบ ซัก ฟอก ชำระล้าง สิ่งสกปรก เป็นต้น มนุษย์และสรรพสัตว์ทั้งหลายมีความเป็นอยู่ด้วยน้ำ จึงเป็นทุกข์เพราะน้ำ !
กำหนดรู้ทุกข์ตามเป็นจริง ถ้าขาดธาตุน้ำภายใน ขาดธาตุน้ำภายนอก ธาตุน้ำเป็นสมุทัยเหตุให้เกิดความทุกข์ เพราะความอยากได้น้ำ ความหิวกระหายน้ำ ต้องการน้ำทำการเกษตรกรรม นิโรธะ ความดับทุกข์ด้วยปัญญา รู้จักใช้น้ำใจ ผ่อนปรนความจำเป็นตามสภาวะธรรม ดับทุกข์ที่ใจไม่กระหาย มรรค หนทางดับทุกข์ ต้องมีธาตุน้ำใจ ชุ่มเย็น ด้วยน้ำคือ เมตตา-กรุณา- มุทิตา-อุเบกขา ละอุปาทานยึดถือ ธาตุน้ำภายใน ธาตุน้ำภายนอก ตามเหตุผลที่ชอบใช้น้ำเท่าที่จำเป็น ตามวิถีจิตวิถีน้ำ หมดความอยากในธาตุน้ำ โทษจากน้ำ ทุกข์จากน้ำก็หมดไป ใจก็สงบ ความใคร่กระหายน้ำก็สงบ พบอนัตตาภายใน รู้ทราบชัดอนัตตาภายนอกของธาตุน้ำทั้งปวงรู้ได้ตามนี้แล